نبض بیمه–علی پیرولی: اگر چه نفوذ ضریب بیمه درایران نسبت به رشد تولید ناخالص داخلی روند افزایشی داشته است؛ اما همچنان در سطح بین‌المللی این میزان ناچیز و در زنذگی مردم نیز نقش اثرگذاری را ایفا نکرده است.
دولتی بودن صنعت بیمه اصلی‌ترین عامل ناکامی صنعت بیمه در رسیدن به رشد این بخش در کشور از نظر منتقدان و کارشناسان اعلام شده است.
براساس گزارش ارائه شده از بیمه مرکزی ایران، ضریب نفوذ بیمه در سال 98 به 2.5 درصد رسید و در این سال پرتفوی بیمههای عمر و زندگی نیز به بیش از 55 درصد افزایش یافت.
اینکه رشد بیش از 8 درصدی ضریب نفوذ بیمه طی 10 سال اخیر نشان از رونق این صنعت دارد، نشان ازاهمیت این صنعت دراقتصاد کشور بین مسئولان و حتی مردم دارد. اما اینکه چرا صنعت بیمه هنوز نمی‌تواند در زندگی مردم اثرگذاری مستقیمی داشته باشد و دهک‌های مختلف جامعه از آن بتوانند به عنوان صنعت درآمدزا استفاده کنند؛ همواره مورد انتقاد منتقدان و کارشناسان این حوزه بوده است.
اکنون بیشتر سبد مالی صنعت بیمه را، بیمههای اجباری تشکیل داده و اگر این بخش را که شامل بیمه شخص ثالث یا بدنه اغلب حوادث است را از پرتفوی آن حذف شود، به خوبی وضعیت اسفناک درآمدزایی این صنعت را آشکار خواهد کرد.
بیمههای زندگی، عمر، اتکایی و … بیمه‌هایی هستند که همچنان در سبد مالی این بخش مغفول مانده‌اند و جایی که باید در ان زمینه تلاش شود هنوز این صنعت نتوانسته به رونق برسد و آنها را احیا کند. بیمههای صنعتی که جای خود در این زمینه دارند.
کارشناسان اقتصادی و فعالان این صنعت، دلایل متفاوتی را برای این موضوع بیان کرده‌اند.
مهمترین چالشی که این صنعت به آن مبتلا است، دولتی بودن حجم بزرگی از این بخش است.
مثل همه بخش‌های مختلف اقتصادی، انحصار دولتی بر صنت بیمه کاملا هویدا است و همین امر زمینه پیشرفت را از این بخش مهم اقتصادی گرفته است.
رقابت پیدا پنهان دولت با بخش خصوصی این صنعت و به رخ کشیدن اقتدارگرایی خود بر این بخش عملا رقابت پذیری را از بین برده و انحصار را چندین برابر کرده است؛ بطوری که مثل همه بخش‌های مختلف اقتصادی دل از انحصار و قدرت جاه‌طلبی دولتی، رانت‌های گوناگونی به وجود آمده که تنها منفعت خود را در کسب سود می‌بینند.
اما مشکلات صنعت بیمه درهمین جا خلاصه نمی‌شود، اکنون در این بخش اقتصادی، بین بیمه‌نامه‌های مختلف آن، هیچ میانگین و تعادلی وجود ندارد و رشد بیمههای اجباری به غیر اجباری دیده می‌شود.
در حالی که در کشورهای پیشرو و در حال توسعه، بیمه‌نامه‌های زندگی و عمر از محبوبترین بیمه نامه‌های صنعت بیمه بشمار می‌رود اما در ایران این موضوع به دلیل گوناگون مغفول مانده است.
بنا به گفته حمید کردبچه، رییس پژوهشکده بیمه ایران، یکی از عوامل عمده عقب‌ماندگی صنعت بیمه ایران، عدم توسعه بیمههای زندگی است.
غلامرضا سلیمانی، رییس کل بیمه مرکزی هم گفته‌های وی را تایید کرده و گفته که اکر این بخش رشد خوبی داشت، می‌توانست در دوران کرونایی که دهک‌های زیادی از جامعه دچاز زیان مالی شده‌اند، از درآمد مضتعفی برخوردار می‌شدند.
بنابه گفته این مقام مسئول، “رونق بیمههای عمر و زندگی می‌تواند شرایطی را برای اشتغال بسیاری از جوانان کشور به واسطه دریافت نمایندگی از بیمههای عمر و زندگی فراهم آورد.”
دولتی بودن و رشد نیافتن بیمههای زندگی و غیر زندگی به دلیل نداشتن استراتژی برنامه‌ای و ساختار ناکارآمد بیمه‌ای که سالهاست با همین روند عمر خود را سپری می‌کند از اصلی دلایل عقب ماندگی صنعت بیمه ایران است. به راستی دولت انحصارگرا، رانت‌هایی را به وجود آورده ااست که حالا خود را پدر خوانده صنعت بیمه می‌دانند.
به هر حال، صنعت بیمه نیازمند یک نوگرایی با ساختار جدید، آن هم در فضایی کاملا شیشه‌ای و با کاهش تصدی‌گرایی دولت است. اکنون صنعت بیمه در دوئل دولت و رانتی‌ها از یک سو و بخش ضعیف شده خصوصی از طی دیگر است.
