به گزارش نبض بیمه ، به نقل از بیمه داری نوین هزینه‌های عمومی و اداری، هزینه‌هایی هستند که فارغ از حوزة فعالیت شرکت، در هر صنعتی موضوعیت دارند. این هزینه‌ها به صورت معمول طبقات مختلفی از هزینه‌ها را شامل می‌شوند. هزینه‌های پرسنلی، هزینه‌های اجرایی و اداری شرکت، آگهی‌ها و تبلیغات، پاداش هیئت مدیره، هزینة اجاره دفاتر، هزینه استهلاک اثاثه، هزینه‌های حسابرسی و … تنها بخشی از این هزینه‌ها به شمار می‌روند. هر چند ماهیت این هزینه‌ها به گونه‌ای است که بخش قابل توجهی از آن غیر قابل اجتناب است و از کنترل مدیریت خارج هستند؛ اما این قلم هزینه‌ای و تغییرات آن، همواره یکی از معیار‌های مورد استفاده برای ارزیابی عملکرد مدیران به شمار می‌رود؛ همچنین این قلم هزینه‌ای می‌تواند ملاکی برای مقایسة عملکرد شرکت‌های یک صنعت قرار گیرد.

صنعت بیمه نیز از قاعدة کلی یادشده در بند پیشین مستثنی نیست. هر چند عواملی همچون حق بیمة دریافتی، ترکیب سبد بیمه‌ای، میزان خسارت پرداختی و امور مربوط به سرمایه‌گذاری‌ها مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در شرکت‌های بیمه‌ای هستند، از عملکرد مدیران این صنعت در حوزة هزینه‌های عمومی و اداری نیز نباید غفلت کرد. امری که هنر مدیران سطح اول شرکت و مدیران ارشد در حوزة مالی و اداری را به تصویر می‌کشد. این گزارش بر آن است تا عملکرد شرکت‌های بیمه خصوصی و خصولتی در حوزه هزینه‌های عمومی و اداری در سال 98 را بررسی کند.

صورت‌های مالی منتشرشده از شرکت‌های بیمه در سال 98 حکایت از آن دارد که در میان شرکت‌های بیمه دو شرکت بیمة آسیا و دانا به ترتیب با 4,345 و 3,874 میلیارد ریال با فاصلة قابل توجه نسبت به دیگر شرکت‌ها در رده‌های اول و دوم قرار دارند. بی‌شک سبقه دولتی این شرکت‌ها مهم‌ترین دلیل فزونی هزینه‌های عمومی و اداری آنها نسبت به دیگر شرکت‌های بیمه است. در سوی مقابل شرکت بیمه خاورمیانه در سال 98 کمترین هزینه‌های عمومی و اداری را در بین شرکت‌های بیمه‌ای دارد که این امر ریشه در نوپا بودن شرکت دارد.

بررسی هزینه‌های عمومی و اداری به صورت ریالی به دلیل اندازه متفاوت شرکت‌ها اطلاعات گمراه‌کننده‌ای در اختیار قرار می‌دهد؛ بنابراین برای تعدیل هزینه‌های عمومی و اداری به اندازه شرکت می‌توان آن را نسبتی از حق بیمة دریافتی شرکت در نظر گرفت. بر این اساس هر چه نسبت هزینه‌های عمومی و اداری به حق بیمة دریافتی کمتر باشد بهینه‌تر است و شرکت در زمینة این هزینه‌ها موفق‌تر عملکرد کرده است. بررسی این نسبت در شرکت‌های بیمه‌ای در سال 98 نشان می‌دهد که شرکت بیمه زندگی خاورمیانه حدود 45 درصد از حق بیمة دریافتی خود را به هزینه‌های عمومی و اداری اختصاص داده‌اند که این موضوع با توجه تازه تأسیس بودن شرکت تا حد زیادی قابل توجیه است. شرکت‌های بیمه حافظ، حکمت، آرمان و میهن نیز در این زمینه در رده‌های بعدی جای دارند که این موضوع نشان‌دهندة بالا بودن هزینه‌های عمومی و اداری نسبت به حق بیمه دریافتی در این شرکت‌هاست. در سوی دیگر شرکت بیمه دی قرار دارد که تنها دو درصد از حق بیمه دریافتی خود را به هزینه‌های عمومی و اداری اختصاص داده است. انعقاد قرارداد سنگین با بنیاد شهید و امور ایثارگران مهم‌ترین دلیل پایین بودن هزینه‌های عمومی و اداری به اندازه در شرکت بیمه دی است.

بخش عمده‌ای از هزینه‌های عمومی و اداری شرکت‌ها به هزینه‌های پرسنلی و حقوق و مزایا اختصاص می‌یابد این با تعداد پرسنل شرکت ارتباط مستقیم دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد بیمة آسیا با نزدیک به 2 هزار و 500 پرسنل پرجمعیت‌ترین و بیمه زندگی خاورمیانه با تعداد پرسنل حدود 50 نفر کم جمعیت‌ترین شرکت بیمه در سال 98 بودند.

بر این اساس شرکت بیمه سرمد با سرانه هزینة عمومی و اداری حدود سه هزار میلیون ریال در سال، بیشترین هزینه را به نسبت تعداد پرسنل خود دارد. در سوی مقابل طیف شرکت‌های بیمه حکمت، میهن و آرمان قرار دارند که کمترین هزینة عمومی و اداری را به ازای هر نفر پرسنل داشته‌اند. (توضیح آنکه رقم به دست آمده به ازای هر نفر پرسنل، بیانگر میانگین هزینه‌های پرسنلی برای هر نفر نیست و مجموع هزینه‌های عمومی و اداری به ازای هر نفر پرسنل را نشان می‌دهد.)

بخشی از هزینه‌های عمومی و اداری نیز به هزینه‌های جاری شعب بازمی‌گردد؛ بنابراین می‌توان این ادعا را داشت که هر شرکتی که تعداد شعبه بیشتری داشته باشد احتمالاً هزینه‌های عمومی ـ اداری بیشتری خواهد داشت؛ البته تعداد افراد فعال در هر شعبه نیز در این موضوع بسیار مؤثر است. بر اساس اطلاعات منتشرشده در سال 98 شرکت بیمة آسیا با 91 شعبه بیشترین تعداد و بیمه خاورمیانه تنها با یک شعبه کمترین تعداد شعبه را در میان شرکت‌های بیمه غیر دولتی داشته‌اند.

بر این اساس در بین شرکت‌های بیمه، بیمه‌های ملت و خاورمیانه بیشترین هزینه‌های عمومی و اداری را به ازای هر نفر پرسنل دارند که دلیل این موضوع از تعداد شعب پایین این شرکت‌هاست. هزینه‌های عمومی و اداری به ازای هر شعبه در شرکت‌های بیمه تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند و عمدتاً در بازه 20 تا 40 میلیارد ریال برای هر شعبه قرار دارد.

علاوه بر شعب شرکت‌های بیمه نمایندگی‌هایی نیز در شهرهای مختلف هستند که به صورت معمول هزینه‌های این نمایندگی‌ها استقلال نسبی دارند و در اغلب موارد هزینه‌های جاری آنها به شرکت ارتباطی پیدا نمی‌کند؛ بنابراین نمی‌توان با قطعیت در مورد ارتباط تعداد نمایندگی‌ها با هزینه‌های عمومی و اداری یک شرکت قضاوت کرد. در پایان سال 98 در بین شرکت‌های بیمه غیر دولتی بیشترین تعداد نمایندگی از آنِ بانک سامان و کمترین تعداد نمایندگی از آن بیمه حکمت است.

در مجموع هر چند هزینه عمومی و اداری در مقایسه با دیگر عوامل تأثیرگذار در شرکت‌ها بیمه تأثیر کمتری دارد؛ اما غفلت آن می‌تواند برای شرکت‌ها و سهامداران آنها کاهش سود یا افزایش زیان را به همراه داشته باشد. از آنجا که بخش عمدة این هزینه‌ها در زمینة نیروی انسانی است فشار برای کاهش این قلم هزینه‌ای می‌تواند انگیزه‌های پرسنل را بکاهد و موجبات خروج نیروهای کارآمد و زبده از مجموعه را فراهم آورد. با این وجود، در بسیاری از شرکت‌ها هزینه‌های سنگینی صرف امور اداری و اجرایی می‌شود که بسیاری از آنها زائد است و هزینه‌های مازاد به شرکت تحمیل می‌کند. آنچه مسلم است مدیریت هزینه‌های عمومی و اداری یک هنر است به گونه‌ای که بتوان با کمترین هزینة ریالی بیشترین رضایت خاطر برای پرسنل و بهینه‌ترین امکانات اجرایی را برای شرکت فراهم کرد.