معاون صندوق بیمه اجتماعی روستاییان در یادداشتی نوشت: صندوق بیمه روستاییان محل خوبی برای رسیدگی به روستاییان است اما به میزان کافی حتی در بین مسئولین نیز شناخته شده است. این درحالیست که در سیاستهای کلی نظام جایگاه ویژه ای برای قشر مولد روستایی دیده شده است و می طلبد که نهادهای متولی از جمله صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان روستاییان و عشایر مورد توجه ویژه قرار گیرند.
در یادداشت دکتر علی اخوان بهبهانی آمده است: گسترش بیمه بازنشستگی به تمام آحاد جامعه از برنامه هایی است که دولت ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی به آن اهتمام داشته اند و در جهت تحقق آن تلاش کرده اند. با وجود این، توسعه بیمه اجتماعی به همه اقشار جامعه همواره با دشواری ها و تنگناهایی مواجه است که در نتیجه آن برخی از اقشار جامعه از دستیابی به به خدمات آن محروم می شوند.
در ایران، با وجود کوششهای صورت گرفته، هنوز بخشی از جمعیت کشور از پوشش بیمه‌ای و دسترسی به خدمات آن بی بهره اند که از آ ن جمله می توان به روستاییان اشاره کرد. زندگی و ادامه فعالیت های اقتصادی در مناطق روستایی باتنگناها و معضلاتی مواجه است که از طریق تعمیم و گسترش خدمات بیمه ای می توان از یک سو بسیاری از معضلات و تنگناها ی موجود در جوامع روستایی را مرتفع واز سوی دیگر آثار و پیامد های مثبت آن را در ابعاد مختلف مشاهده کرد. در سال 1384 در بزرگترین پروژه اجتماعی کشور نوید آن داده شد که 23 میلیون روستایی و ساکنان شهرهای زیر 20 هزار نفر تحت پوشش بیمه اجتماعی قرار گیرند.
به بهانه روز روستا
علیرغم اینکه به موجب اصل 29 قانون اساسی برخورداری از تأمین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری، پیری، از کارافتادگی و بی سرپرستی به صورت بیمه حقی همگانی برشمرده شده است اما تا قبل از سال 1384 روستاییان و عشایر یکی از اقشاری بودند که از بیمه اجتماعی برخوردار نبودند. عدم برخورداری از مزایای بیمه های اجتماعی موجب بروز چالش های زیادی در مناطق روستایی شده که ازجمله می توان به بروز مهاجرت به شهر، عدم تامین معاش در دوران پیری و نظایر آن اشاره کرد. بدیهی است پیامدهای ادامه این بحث اثرات زیانباری بر بخش کشاورزی داشت. کاهش سطح کیفی زندگی روستاییان نسبت به اقشار شهر نشین و عمیق تر شدن شکاف بین جوامع شهری و روستایی، افزایش نرخ مهاجرت روستاییان به شهرها و خارج شدن نیرو ی کار از بخش کشاورزی از جمله آنها است. از این روی توجه به روستاییان از طریق ارایه خدمات حمایتی و بیمه ای می تواند ازبین برنده و یا کاهش دهنده بسیاری از چالش های روستایی باشد.
بیمه ای برای روستاییان
متاسفانه به علت اطلاع رسانی محدود و ضعف فرهنگ بیمه ای در کشور بسیاری از واجدین شرایط نمی دانند بیمه اجتماعی روستاییان چیست و چه مزایایی دارد؟ یک فرد روستایی، عشایر و حتی کشاورز غیرساکن در روستا یا ساکن شهرهای زیر 20 هزارنفر می تواند در صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان روستاییان و عشایر عضو شود. حق بیمه در این صندوق بر اساس سطوح درآمدی مصوب توسط خود فرد انتخاب می شود. فرد بیمه شده تنها پنج درصد در پرداخت حق بیمه خود سهم دارند و 10 درصد حق بیمه از سوی دولت برای کمک به روستاییان پرداخت می‌شود.
در این حالت کافی است فرد حداقل 15 سال، حق بیمه خود را پرداخت کند و بعد از 65 سالگی، هر ماه، مستمری بگیرد. در زمان بیمه پردازی اگر فرد در جریان یک حادثه ناشی از کار فوت کند، افراد تحت تکفل او مستمری دریافت می‌کنند .حتی اگر بر اثر حادثه‌ای در جریان کار فرد از کار افتاده شود، بدون در نظر گرفتن مدت پرداخت حق بیمه، تا پایان عمر مستمری از کارافتادگی می‌گیرد. پس از فوت فرد نیز، بازماندگان وی از این مستمری برخوردار می‌شوند. درصورت فوت فرد نیز اگر یک سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد و 90 روز از حق بیمه سال آخر را هم پرداخت کرده باشد، بازماندگان مستمری می‌گیرند .
علی شیرکانی، مدیرعامل صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان روستاییان و عشایر در خصوص تعهدات این صندوق می گوید:صندوق ۳ خدمت تعهدی اصلی دارد؛ بازنشستگی، فوت و از کارافتادگی. اما این خدمات، از نوع بلندمدت هستند. به همین دلیل، در کنار این خدمات بلندمدت نیاز به ارائه خدمات کوتاه‌مدت هم داریم که برنامه‌ریزی‌هایی در این خصوص انجام داده‌ایم.در این روزهای کرونایی سعی کردیم در کنار بیمه‌شدگان روستایی باشیم و وام با سود کم و پرداخت آسان به بازنشستگان داشته باشیم، چراکه روستاییان دسترسی کمتری به خدمات بانکی دارند، به همین دلیل وام بانکی به این بیمه‌شدگان دادیم که اصلاً نیاز به حضور در بانک نبوده است. مبلغ این وام بین ۳ تا ۵ میلیون تومان است که به افراد تخصیص داده شد.
همچنین از دیگر خدمات رفاهی در نظر گرفته شده برای بازنشستگان و بیمه‌شدگان صندوق، راه‌اندازی کاروان زیارت اولی‌ها بود. در ۲ استان این کاروان راه‌اندازی شد، اما متأسفانه به کرونا برخوردیم و این طرح رها شد.
ابعاد برقراری بیمه اجتماعی روستاییان
بعد اقتصادی: تعمیم بیمه های اجتماعی به روستاییان، میزان بهره وری نیروی مولد را د ربخش کشاورزی افزایش داده و به عنوان عاملی در جهت تعدیل و انتقال سرمایه به سوی قشرها ی کم در آمد و آسیب پذیر جامعه عمل می کند. افزایش در آمد و رشد سطح زندگی خود تغییراتی د رالگوهای رفتاری که نتایج آنی ملموس آن در کاهش زاد و ولد وتمایل بیشتر به تحقیق و کسب مهارت های حرفه‌ای خواهد بود، به وجود می آورد.
بعد سیاسی: تعمیم و گسترش بیمه های اجتماعی مطلوب به جامع روستایی به جدایی اجتماعی و دیر پایی که میان جامعه شهری و روستایی ایران وجود داشته است به تدریج خاتمه داده و به تحقق عدالت اجتماعی در میان روستاییان معنا تازه ای بخشید . یکپارچگی سیاسی و ملی را در کشور تقویت کرده و زمینه ای را برا ی مشارکت آنان در طرح ها ی عمرانی در ابعاد ملی ،نوسازی روستاها و به سازی محیط زیست در قالب طرح های عمرانی فراهم می کند .
بعد اجتماعی: تعمیم بیمه های اجتماعی به روستاییان به سبب بالا بردن سطح اطمینان به آینده مردم مخصوصا افراد کم درآمد از ضایعاتی که نابرابری شدید اجتماعی حاصل آن است می کاهد و حاشیه نشینان اجتماعی را به مشارکت در زندگی اجتماعی در متن جامعه دعوت می کند .
بعد روانی: تعمیم خدمات بیمه های اجتماعی روستاییان علاوه بر حمایت مستقیم از افرادی که عمرشان را از دوره نوجوانی در راه تامین نیازهای هموطنانشان صرف کرده اند غیر مستقیم از نیروی فعال و شاغل کنونی جامعه نیزحمایت می کند . امنیت خاطری که برخورداری از خدمات بیمه های بازنشستگی در آحاد افراد جامعه ازجمله روستاییان ایجاد می کند ضمن کاستن از تنش ها در محیط کار و در محیط خانواده به سالم سازی روابط اجتماعی گروه ها ی در گیر و فرآیند های تولید و توزیع کالا ها کمک خواهد کرد.
بعد فرهنگی: تعمیم خدمات بیمه های اجتماعی به روستاییان به معنای تاسیس نهاد اجتماعی جدیدی در روابط متقابل روستاییان بامسئولان اجرایی مملکت است. تحقق بیمه های اجتماعی روستاییان و برخورداری روستاییان از مواهب اجرای این برنامه می تواند در کاهش چالش های موجود میان مناطق شهر ی و روستایی موثر باشد. به عبارت دیگر این بیمه به لحاظ ماهیتی می تواند در رشد و توسعه مناطق روستایی چه در ابعاد محیطی و چه در ابعاد انسانی موثر باشد و در نتیجه از شکاف ایجاد شده ناشی از عدم موفقیت در اجرای طرح ها وبرنامه های توسعه ای در کشور وبروز مسایل گوناگون طبقاتی بکاهد.
نیازمند توجه
در جهان امروز بیمه‌های اجتماعی نقش مهمی در بازتوزیع درآمدها و جلوگیری از سقوط افراد به تله فقر، در دوران سالمندی و ناتوانی از کار برعهده دارند و مسیر بسیار مناسبی برای توزیع یارانه‌ها و درآمدهای کشور به حساب می‌آیند. جامعه هدف صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر که عموما از اقشار مولد و زحمتکش در بخش غیررسمی اقتصاد کشور هستند، نیازمند توجه بیشتر و دقیق تر مسئولان هستند. صندوق بیمه روستاییان محل خوبی برای رسیدگی به روستاییان است اما به میزان کافی حتی در بین مسئولین نیز شناخته شده است. این درحالیست که در سیاستهای کلی نظام جایگاه ویژه ای برای قشر مولد روستایی دیده شده است و می طلبد که نهادهای متولی از جمله صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان روستاییان و عشایر مورد توجه ویژه قرار گیرند.
انتهای پیام
