ندارهای پرحاشیه بازار بورس

0

 

به گزارش نبض بیمه ، پایگاه خبری تحلیلی نقد دولت: به نظر می رسد حواشی بازار سهام در کشور پایانی ندارد، ضمن اینکه این روزها عرضه بزرگترین سهام های دولتی خود به دردی بزرگ برای تالار شیشه ای تبدیل شده است. پیامدی که عرضه دارا یکم و به ویژه دارا دوم برای این بازار به همراه داشته و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان ریزش شاخص ها را در بازار مذکور استارت زده است، آن هم در شرایطی که در ماه های اخیر بارها و بارها دولت مردان کشور به ویژه رئیس دولت دوازدهم، مردم را تشویق به سرمایه گذاری در بورس کرده اند.

پالایش یکم یا فرزند سر راهی بازار بورس
در این میان به طور جزئی تر، می توان از پذیره نویسی صندوق پالایش یکم به عنوان پرحاشیه ترین رویداد سال جاری و شاید فرزند سر راهی بازار بورس یاد کرد که اگرچه تجربه به نسبت موفق دارا یکم البته در روزهای ابتدایی، بسیاری از افراد را بدون داشتن دانشی در این خصوص ترغیب به سرمایه گذاری در آن کرد، اما از همان ابتدا با طرح زمزمه تغییر روش عرضه این سهام از طریق صندوق ETF به عرضه بلوکی این پذیره نویسی خبرساز شد، آنچه که در لابه لای تکذیب ها و اظهارات ضد و نقیض مسئولان دولتی سرگردان شد، ولی از گام نخست به دلنگرانی های خریداران این سهام دامن زد و البته تاخیر در شروع پذیره نویسی نیز اما و اگرهای فراوانی را مطرح کرد. از سوی دیگر هرچند که مردادماه گذشته فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد توپ تاخیر و مشکلات در این خصوص را به زمین وزارت نفت انداخت و عنوان کرد؛ وزارتخانه مذکور اظهار کرده است؛ آمادگی این اقدام را نداریم و بر این اساس، دارا دوم به ‌صورت بلوکی عرضه می‌ شود و اگر هم موفق به این اقدام نشدیم، آن را شناور می‌ کنیم، ولی در آن سوی ماجرا شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی اعلام کرد؛ توقف عرضه دارا دوم تصمیم وزیر اقتصاد بوده است، چالشی که بعد از همه انتقادات و دلخوری ها میان دو وزارتخانه به این نتیجه منجر شد که پذیره نویسی پالایشی، به عبارتی باقی مانده سهام دولت در چهار پالایشگاه تهران، اصفهان، بندرعباس و تبریز، از پنجم شهریورماه آغاز شود. شروعی برای عرضه سهامی جدید در تالار شیشه‌ای که از نظر تحلیلگران اقتصادی، روند نزولی در بورس را به همراه داشت و از جمله عوامل مهم ریزش بورس بود، تا به آنجا  که برخی نیز از انجام این پذیره نویسی آن هم در شرایط ریزشی بازار به عنوان دل کندن دولت از پالایشی‌ ها یاد کردند. به این ترتیب در کنار اختلاف نظرهای متوالی دو وزارتخانه نفت و اقتصاد در قدم نخست، بی توجهی های دولت و عدم عمل به وعده های عنوان شده درخصوص بازار سهام، منافع سرمایه‌ گذاران که غالبا طبقات متوسط جامعه بودند که به هزار و یک امید قدم به بورس گذاشتند در معرض ریسک و ضرر جدی قرار گرفت.

وام بدون بهره مردم به دولت
این درحالی بوده که اشاره به یک موضوع مهم دیگر نیز ضرورت دارد؛ اینکه با تکیه به تشویق هایی که مسئولان دولتی داشتند؛ حدود چهار میلیون نفر واحدهای صندوق پالایش یکم را خریداری کردند که بر اساس برآوردهای صورت گرفته و آنچه که داود رزاقی، مدیر صندوق پالایش یکم عنوان کرده است؛ ارزش واحدهای خریداری شده، بیش از 13 هزار میلیارد تومان برآورد شد. رقم قابل توجهی از پول های مردم که اکنون حدود دو ماه است با توجه بازگشایی نشدن نماد این صندق معطل و بلاتکلیف مانده و در قالب وامی بدون بهره در اختیار دولت و بالاخص صندوق مذکور قرار گرفته است.
البته این را هم باید گفت که متولیان امر علت این بی برنامگی و بلاتکلیفی پیش آمده را افزایش سرمایه پالایش نفت تهران «شتران» و پالایش نفت اصفهان «شپنا» در بورس دانسته و گفته اند؛ هنوز افزایش سرمایه آنها در پرتفوی صندوق اعمال نشده و بنابراین بازگشایی نماد امکان پذیر نیست. با این اوصاف هم زمان دقیقی برای آن نمی توان مدنظر داشت.

قفل شدن پالایشی ها در صف فروش 
به این ترتیب اگر چه پیش تر گفته شده بود صندوق مذکور از ابتدای آبان مورد معامله قرار می گیرد؛ اما به همین سادگی نمادهای پالایشی در صف فروش قفل شدند، تا حتی 30 درصد تخفیف وعده شده داده به مردم در دارا دوم حداقل تا امروز دود شود و به هوا رود. موضوع مهمتر اینکه نمادهای پالایش در صندوق پالایش یکم در هفته اخیر پنج درصد منفی شده و براین اساس سرمایه خریداران آنها نیز به همین میزان کاهش یافته است، ضرری که پیش از بازگشایی نماد مذکور خریداران آن متحمل شدند و در یک چشم به هم زدن شادی کوتاه مدت قرار گرفتن نماد پالایش در پرتفوی خریدارانش را هم از بین برد. البته حال و روز سایر نمادها نیز این روزها چندان خوش نیست و تعداد بالای فروشندگان در صف فروش همچنان روزهای تلخی را برای بورس بازان رقم زده است، مصداق بارز این امر نیز تردید فعالان بازار سرمایه در معاملات، همچنین همراهی نکردن حقوقی‌ها بوده که باعث شد تا در بازه زمانی یک ماهه به عبارتی از میانه مردادماه تا حدود اواسط شهریورماه گذشته خروج پول از بازار سرمایه به ۲۰ هزار میلیارد تومان پول برسد. ضمن اینکه گفته می شود؛ روزانه حدود یک هزار میلیارد تومان نقدینگی از بورس خارج می‌شود و به این ترتیب از پول حقیقی که در سال جاری وارد بازار مذکور شده بود، اکنون حدود 90 هزار میلیارد تومان باقیمانده است.
با این اوصاف هرچند که وزیر اقتصاد از سهامداران خواهش کرده با تامل نسبت به خرید و فروش سهام خود اقدام کنند تا مجبور به ارزان فروشی نشوند، اما شواهد گویای این امر است که بورس به عنوان بازاری که قرار بود به نوعی بازوی کمکی در تامین کسری بودجه دولت باشد، نه تنها در تحقق هدف مورد نظر موفق نبود، بلکه اعتماد سهامداران خرد و کلان را نیز به این بازار از بین برد تا به آنجا که این روزها کمتر فردی تمایل به مشارکت و حضور در آن دارد، مصداق بارز این امر نظرسنجی است که در روزهای گذشته در فضای مجازی دست به دست شده و 86 درصد پاسخ دهندگان به آن در مواجهه با این پرسش که با توجه به شرایط پیش آمده و تجربه های دارا یکم و دوم در انتقال مالکیت به خریدار و کنترل مدیریت در دست دولت، آیا در خرید صندوق دارا سوم مشارکت خواهید کرد؟  به پاسخ خیر اشاره و بیان کردند؛ «چرا باید هزینه کسری بودجه دولت را متقبل شوم و دیگری از منافع مدیریت صندوق منتفع شود»، در این میان تنها 6 درصد موافقت خود برای کمک به جبران کسری بودجه را اعلام و هشت درصد نیز گزینه موافقت به دلیل سودآوری بالا را انتخاب کرده اند.

رشد حبابی قیمت ها در بازارهای موازی بورس
در آن سوی ماجرا بازارگردانان نیز به رغم تاکیدات چندین باره وزارت اقتصاد و متولیان امر بر مشارکت بیشتر پا پس کشیدند و مجموع این عوامل در کنار سیاستگذاری های اشتباه و پرحاشیه ای مانند داراهای بورس که بیشتر باید از سرمایه گذاران آن به عنوان ندارهای بازار سرمایه یاد کرد. موجب شده تا بازارهای موازی بورس همزمان با ریزش شاخص ها و قرمز شدن نمادها با رشد نجومی و حبابی قابل توجه مواجه باشند. این در حالی است که دولتمردان باید به یاد داشته باشند؛ اگر به دنبال خصوصی سازی هستند، با این  فرض که کم و کسری های بودجه را نیز تا حدی جبران کنند، اقدام مذکور تنها با حرف و دادن وعده های بی سرانجام محقق نخواهد شد، بلکه باید بازاری جذاب ایجاد کنند که در آن سازمان بورس نیز از ابزارهای نظارتی خود بهره کامل را ببرد و مسئولان نیز به وعده هایشان عمل کنند، نه اینکه مشتریان را به حال خود رها کرده تا با هجوم آنها به صف های فروش برای نجات ته مانده سرمایه شان در این بازار، به ورشکستی بازار سرمایه دامن زنند.

نشست بهارستانی ها با رئیس قوه قضائیه
به این ترتیب در شرایطی که باید سازمان بورس به عنوان متولی و ناظر بازار سرمایه همه ظرفیت های قانونی خود را به کار گیرد تا از دارایی و سرمایه های مردم صیانت کند، اما در برهه حساس کنونی به نظر می رسد اقدامی در این خصوص در دستور کار ندارد، آنچه که موجب شد تا چند روز قبل تعدادی از فعالان حقیقی در این بازار مقابل مجلس تجمع و درخواست کنند که متولیان امر سر و سامانی به روزهای ناخوش کنونی بازار بورس دهند، پیش از اینکه پس‌ اندازهای خرد آنها بیش از این بی ارزش شود، آنچه که شاید موجب شد تا امروز سید امیرحسین قاضی‌ زاده‌ هاشمی، نایب ‌رئیس مجلس از نشست جمعى از نمایندگان با رئیس قوه قضائیه خبر دهد و اینکه در این دیدار درباره  بازار سهام نیز صحبت و مقرر شد تا پیگیری مشکلات بازار سرمایه به‌ کمک دادستان تهران با متخلفان برخورد شود. اما اینکه اقدام مذکور می تواند گره ای از مشکلات سرمایه گذاران دارای یکم و به ویژه پالایش یکم باز کنند، پرسشی است که هنوز نمی توان به آن پاسخ داد. به هرحال آنچه که تا کنون مشخص است این بوده که حاشیه های دارای های بازار بورس همچنان ادامه دارد و هزاران میلیارد تومان از دارایی های مردم در آن بلوکه شده است، بدون اینکه مسئولان دولت به ویژه صندوق پالایش یکم همچنین سازمان بورس دلنگران سرمایه گذارانی آن باشند که با اعتماد به وعده های آنها داشته و نداشته خود را به این بازار سپرده اند.

ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید