نبض بيمه، اصولا در صدور بيمه‌نامه آتش‌سوزي بايد سه اصل حسن نيت، نفع بيمه‌اي و اصل جبران‌خسارت وجود داشته باشد تا بيمه‌نامه بر اصول صحيح و درستي استوار باشد، زيرا بيمه‌گذار موظف است كليه سئوالات مندرج در فرم پيشنهاد بيمه آتش‌سوزي را براساس حسن نيت و با دقت پاسخ دهد.
در عوض بيمه‌گر موظف است كه در صورت بروز حريق و ايجاد خسارت، حداكثر خسارات مالي حادث‌شده را باتوجه به شرايط بيمه‌نامه، و مشروط بر اين كه از سرمايه بيمه‌اي تجاوزنكند در وجه بيمه‌گذاربپردازد.
اولين مرحله رسيدگي به خسارت اعلام شده، توسط بيمه‌گر همان توجيه و رسيدگي به مسئله‌نفع بيمه‌اي‌بيمه‌گذار در مورد بيمه است.
در مورد خسارات ناشي از آتش‌سوزي، بسياري از مردم به مفاهيم آتش، آتش‌سوزي و خسارات‌ناشي از آتش‌سوزي استناد مي‌كنند، بدون اين كه از نقطه نظر قوانين بيمه‌اي از تعريف دقيق آتش‌سوزي و مفهوم واقعي آن اطلاع داشته باشند
بنابراين درعرف بيمه، خسارات ناشي از آتش‌مفيد (آتش‌بخاري،اجاق هاي‌پخت و پز) تا زماني كه‌در مكان تعبيه شده قرار داشته باشد داراي پوشش بيمه‌اي نيست،
لذا در بيمه‌نامه آتش‌سوزي آتش را چنين تعريف كرده‌اند در اين بيمه‌نامه منظور از آتش عبارت است از تركيب هر ماده با اكسيژن به شرط آن كه با شعله همراه باشد.
در بيمه آتش‌سوزي، نه تنها خطرات مستقيم ناشي از آتش‌سوزي تحت پوشش قرار دارد، بلكه خسارات غيرمستقيم ناشي از نشت حرارت، دود، خاكستر، آب، مواد شيميايي آتش‌نشاني و خراب‌شدن مورد بيمه هم داراي پوشش بيمه‌اي است.
شركت هاي بيمه، بيمه‌نامه هاي آتش‌سوزي را به چندين‌صورت صادر مي‌كنند كه هريك از آنها به منظوري و با هدف ارائه خدمت مناسب خواست و ميل بيمه‌گذاران طرح‌ريزي شده است تا بخشي از مشكلات آنها را حل كند. انواع شناخته شده اين بيمه‌نامه در ايران عبارتند از :
بيمه نامه آتش سوزي با سرمايه ثابت
با اين نوع پوشش بيمه‌اي، بيمه‌گر خسارات ناشي از آتش‌سوزي به اموال مورد بيمه را تا حداكثرسرمايه مندرج در بيمه‌نامه و به ميزان زيان وارد شده جبران مي‌كند.
اصولا خسارات پرداختني نمي‌تواند از مابه‌التفاوت ارزش هر يك از اقلام بيمه‌شده بلافاصله قبل و بعداز بروز خسارت و يا در صورت‌وقوع حادثه منجر به خسارت كلي، از مبلغ بيمه شده هريك از اقلام خسارت ديده بيشتر باشد.
بيمه‌گذاردر زمان اخذ پوشش بيمه‌اي بايد دقت كند كه اموال خود را به قيمت واقعي آن بيمه كند، در غير اين صورت براساس ماده ۱۰ قانون بيمه در صورتي كه مالي به كمتر از ارزش واقعي خود بيمه شده باشد،بيمه گر فقط به‌تناسب مبلغي كه بيمه‌كرده به قيمت واقعي مال مسئول جبران خسارت بيمه‌گذار خواهد بود.
بيمه نامه عمومي يا اظهارنامه اي
همانطور كه قبلا ذكر شد، معمولا شركتهاي بيمه، در زمان صدور بيمه‌نامه‌هاي آتش‌سوزي، سرمايه معيني را براي ماشين‌آلات و يا مواد اوليه و يا در جريان ساخت به عنوان حداكثر سرمايه براي پرداخت خسارت در بيمه‌نامه قيد مي‌كنند.
اين حداكثر سرمايه معمولا از طرف بيمه‌گذار تعيين ميشود. امروزه با توجه به پيچيدگي واحدهاي توليدي، صنعتي و حجم مبادلات و كالايي كه هر روز به انبارها وارد و يا ازآن خارج ميشود و درنظر گرفتن تورم و افزايش قيمت ها در مدت كوتاه باعث شده كه صاحبان صنعت وتوليد كنندگان پوشش بيمه‌اي مورد نياز خود را به نحوي دريافت كنند كه در صورت بروز حادثه حريق،سرمايه‌هاي تحت پوشش بيمه‌اي به ارزش روز بوده و در زمان وجود نوسانات شديد در قيمت و يا درميزان موجودي، نياز به افزايش و يا كاهش آن از طريق صدورالحاقيه نباشد.
از ويژگيهاي خوب اين نوع پوشش بيمه‌اي آن است كه در بيمه‌نامه‌هاي اظهارنامه‌اي، سقف حداكثري براي تعهد بيمه‌گر در مورد جبران خسارت معين ميشود و بيمه‌گذار هم براساس شرايط بيمه‌نامه و مدت تعيين شده در آن براي اعلام موجودي خود در طول مدت اعتبار بيمه‌نامه اقدامات لازم‌را انجام مي‌دهد.
براساس توافق انجام شده، اعلام ميزان موجودي مي‌تواند ماهانه، سه ماهه و يا كمتر وبيشتر باشد، اما بايد اضافه كرد، كه هرچه فاصله مدت اعلام موجودي كمتر باشد، در زمان بروز خسارت رقم واقعي‌تر و صحيح‌تر محاسبه خواهد شد،
اما در صورتي كه بيمه‌گذار براساس شرايط قرارداد عمل‌نكرده، موجودي خود را بموقع اعلام نكند، در صورت بروز خسارت، حداكثر مبلغ بيمه شده مأخذ و مبناي محاسبه خسارت قرار خواهد گرفت و بيمه‌گر ضمن انجام حسابرسي دفترها، اسناد و مدارك معتبر بيمه‌گذار، نسبت به تعيين موجودي و تسويه خسارت اقدام خواهد كرد. محاسبه حق بيمه اينگونه بيمه‌نامه‌ها به صورت موقت است و به مأخذ حداكثر سقف مندرج در بيمه‌نامه دريافت ميشود.
اما ممكن است اظهارنامه‌هاي ارسالي از سوي بيمه‌گذار كمتر از سقف سرمايه بيمه‌نامه باشد كه در اين‌صورت بيمه‌گر و بيمه‌گذار توافق مي‌كنند كه ۷۵% حق بيمه سقف قرارداد پرداخت شود و حق بيمه قطعي پس از پايان دوره بيمه‌نامه و بررسي اظهارنامه‌هاي ارسالي محاسبه گردد.
اما به هر حال حق بيمه قطعي در هيچ زمان كمتراز ۵۰% حق بيمه اصلي بيمه‌نامه نخواهد بود.
به هر حال در زمان صدور بيمه‌نامه‌هاي اظهارنامه‌اي بايد دقت كرد كه اظهارنامه‌هاي ارسالي بدقت‌مورد رسيدگي قرار گيرد و ارسال آنها هم بموقع صورت پذيرفته و مبلغ اظهارنامه نيز از حداكثر سقف بيمه‌نامه بيشتر نباشد، زيرا حداكثر تعهد بيمه‌گر همان سقف بيمه‌نامه است و چنانچه بيمه‌گذار موجودي بيشتري در انبار دارد حتماًً بايد طي الحاقيه‌اي سقف بيمه‌نامه را افزايش دهد.
بيمه‌نامه آتش سوزي با شرايط جايگزيني و بازسازي
كاربرد اين نوع بيمه‌نامه در زماني توصيه ميشود كه ارزش واحدهاي صنعتي و تجاري و يا صنفي به‌دليل اعمال ضريب استهلاك يا مستهلك شده و يا به ۵۰% و يا بيشتر كاهش يافته است درصورتي كه جايگزيني و يا بازسازي همين واحدهاي مستهلك شده به دليل شرايط خاص اقتصادي جامعه به چندين برابر افزايش يافته است.
درصورت وجود چنين شرايطي، بيمه‌گر توافق مي‌كند كه بيمه‌گذار كليه تأسيسات و دارايي‌هاي خودرا مجدداًً و به ارزش روز ارزيابي كند و آنها را با قيمتهاي جديد تحت پوشش درآورد.
دراين‌حالت چنانچه اموال موردبيمه به‌علت‌بروز يكي‌ازخطرات مشمول‌بيمه تلف‌شده‌و يا خسارت‌ببيند، بيمه‌گر نسبت‌به تعمير و بازسازي ساختمان آسيب‌ديده و چنانچه ماشين‌آلات واحدصنعتي باشد، نسبت به جايگزيني‌آن اقدام‌لازم را انجام خواهدداد.
يكي از جنبه‌هاي مهم و حياتي‌بيمه‌نامه كه نمونه بارز ارائه خدمات قابل قبول شركت بيمه است، در انجام عمل بازسازي و جايگزيني‌در اسرع وقت و در واقع در مدت زمان متعارف و قابل قبول است.
خسارت و هزينه هاي قابل تأمين
بيمه مركزي ايران در راستاي اهداف خود براي تنظيم و تعميم و هدايت امر بيمه در ايران و حمايت‌بيمه‌گذاران و بيمه شدگان شرايط جديد بيمه‌نامه‌هاي آتش‌سوزي را در تاريخ۲۷/۸/۶۶ به تصويب‌شوراي عالي بيمه رسانيد و شركتهاي بيمه موظف شدند كه شرايط جديد را از سال ۱۳۶۷ به اجرادرآورند. ۳ سال بعد از اين تاريخ، تعرفه بيمه آتش‌سوزي و خطرات اضافي (تبعي) مشتمل بر ۱۶ ماده و۷ تبصره در تاريخ ۴/۶/۱۳۷۰ به تصويب شوراي عالي بيمه رسيد و براساس آن خطرات آتش‌سوزي به۹ طبقه تقسيم گرديد كه حداقل نرخ طبقه يك ۰/۳ در هزار وطبقه نه ۴/۲ در هزار تعيين شد.
براساس شرايط جديد، خسارت و هزينه‌هاي قابل تأمين آن به شرح زير مشخص شده است.
۱– خسارتهاي مستقيم ناشي از آتش، صاعقه و انفجار داراي پوشش بيمه‌اي است.
۲- خسارت و هزينه‌هايي كه به منظور جلوگيري از توسعه خسارت از طرف بيمه‌گذار انجام‌مي‌شود تحت پوشش بيمه‌اي است.
۳- هزينه‌هاي ناشي از نقل مكان ضروري مورد بيمه و يا خسارات ناشي از اين گونه عمليات كه به‌منظور نجات كالاي مورد بيمه صورت پذيرفته باشد.
۴-در صورت موافقت بيمه‌گر و پرداخت حق بيمه اضافي مربوط، مي‌توان خطرات اضافي(تبعي) ديگري از قبيل زلزله، طوفان، سيل، سقوط هواپيما، ضايعات آب و برف و شكست شيشه راتحت پوشش قرارداد. اين خطرات اضافي معمولا به صورت يك الحاقيه جداگانه و ضميمه بيمه‌نامه اصلي تحت پوشش بيمه‌اي قرار مي‌گيرد
در صورت بروز خسارت در محل و مكان مورد بيمه، خسارات قابل پرداخت در هر مورد نمي‌تواندبيشتر از مابه‌التفاوت ارزش هريك از اقلام بيمه شده بلافاصله قبل و بعد از وقوع خسارت و يا در صورت‌خسارت كلي بيشتراز مبلغ بيمه شده هريك از اقلام
خسارت و هزينه هاي غيرقابل تأمين
بيمه‌نامه آتش‌سوزي مانند ساير بيمه‌نامه‌ها داراي استثنائاتي است كه چنانچه منشأ و مبدأ خطر يكي‌از اين استثنائات باشد بيمه‌گر تعهدي در جبران خسارت ندارد. بعضي از اين خطرات كه به عنوان استثنائات ذكر شده‌اند با توافق بين بيمه‌گر و بيمه‌گذار و پرداخت حق بيمه اضافي مربوطه مي‌تواندتحت پوشش بيمه‌اي قرار گيرد. خطرات استثناء شده عبارتند از:
– خسارات ناشي از جنگ، جنگ داخلي، شورش، آشوب، بلوا، قيام، انقلاب، كودتا، اغتشاشات داخلي و يا اقدامات احتياطي و انتظامي.
– خسارات ناشي از زلزله، ريزش زمين، سيل، آتشفشان، طغيان رودخانه، حريق تحت‌الارضي وبلاياي آسماني (خطرات فاجعه يا خطرات طبيعي).
– خسارات ناشي از انفجار مواد منفجره (ديناميت، تي ان تي و باروت)
– خسارات ناشي از انفجار اتمي، اشعه راديواكتيويته و يون‌زا
– خسارات وارد به مسكوكات، پول، اوراق بهادار، فلزات قيمتي، جواهرات و سنگهاي گرانبها.
– خسارات وارد به اسناد، نسخ خطي و هزينه بازسازي، جمع‌آوري مجدد اطلاعات و يا تنظيم دفاتربازرگاني
بیمه آتش سوزی
خطرات اصلی :
آتش ، صاعقه ، انفجار
آتش (FIRE): آتش نتيجه يك عمل شيميايي است كه از تركيب اكسيژن، حرارت و يك ماده قابل اشتعال به دست مي آيد و در اثر اين فعل و انفعال شعله و حرارت توليد ميشود.
وجود سه عنصر حرارت یا دمای بالا، اکسیژن و ماده سوختنی برای ایجاد آتش الزامیست. سوختن يا به صورت كنترل شده به منظور خاص مثلاً توليد انرژي انجام مي گردد و يا به صورت آتش سوزي آثار زيانبار از خود بر جاي مي گذارد.
آتش سوزي هنگامي مصداق پيدا میكند كه سوختن به طور ناخواسته در محل نامناسب اتفاق بيفتد و يا شعله كنترل شده در اثر خارج شدن از حريم امن خود به اشياء مجاور سرايت نموده و با بر جاي گذاردن آثار سوختگي ايجاد خسارت نمايد. آتش سوزي داراي معني و مفهوم جامع تري از آتش مي باشد.
هر آتشي، آتش سوزي نيست ولي هر آتش سوزي يك آتش است.
صاعقه یا رعد و برق( LIGHTNING ) : در بيمه آتش سوزي صاعقه عبارت است از تخليه بار الكتريكي بين دو ابر يا بين ابر و زمين كه بر اثر القاي دو بار مختلف به وجود مي آيد.
مقصود از خطر صاعقه تنها خسارات وارد شده در اثر آتش سوزي ناشي از صاعقه نيست بلكه منظور، خسارت مستقيم ناشي از صاعقه است كه اصطلاحاً آن را صاعقه سرد مي نامند و بدون آتش سوزي توليد مي شود مانند: گداخته شدن، تركيدن، سوختن از رو.
صاعقه اي كه در نزديكي موتور يا ماشين ديگري به سيم هاي موجود در هواي آزاد كه نيروي برق را به آن موتور منتقل مي كند اصابت كند بار زياد حاصل از برخورد صاعقه به سيم، به موتور منتقل و باعث خرابي دستگاهها مي شود كه اينگونه خسارات از تعهد بيمه گر خارج است.
به طور خلاصه خساراتي كه در اثر حرارت مستقيم يا غير مستقيم صاعقه و يا در اثر نيروي آن توليد شوندخسارات مستقيم صاعقه هستند كه بيمه شده محسوب ميگردند اما خساراتي را كه در اثر انرژي الكتريكي صاعقه توليد شوند خسارات غير مستقيم صاعقه نامند كه بيمه شده محسوب نمي شوند.
انفجار (EXPLOSION) : انفجار عبارت است از آزاد شدن ناگهانی انرژي از انبساط گاز یا بخار.انفجار در طبیعت به اشکال مختلف وجود خواهد داشت که همگی آنها در بیمه آتش سوزي قابل بیمه شدن نیستند از جمله انفجارات هسته اي و مواد منفجره و … و بعضاً طبق یک شرایط خاصی و با منظورنمودن حق بیمه اضافی تحت پوشش بیمه آتش سوزي قرار خواهند گرفت.
خطرات فرعی : علاوه بر خطرات فوق با انتخاب و پرداخت حق بیمه مربوطه افراد میتوانند خطرات زیر را هم خریداری نمایند .
1- زلزله و آتش فشان
2- سیل و طغیان آب رودخانه ها و دریاها
3- طوفان ، تندباد ، گردباد
4- ترکیدگی لوله های آب
5- ضایعات ناشی از آب باران ذوب برف و سنگینی برف
6- سقوط هواپیما و هلی کوپتر و قطعات آنها
7- اعتصاب ، شورش ، آشوب ، بلوا
8- هزینه پاکسازی
9- سقوط بهمن
10- برخورد جسم خارجی
11- خودسوزی
12- عدم النفع یا وقفه در فعالیت ناشی از آتش سوزی
13- انفجار و دفرمه شدن ظروف تحت فشار صنعتی
14- شکست شیشه
15- رانش زمین
16- ریزش و فروکش کردن چاه
17- سرقت (با شکست حرز)
18- خسارت های ناشی از ریزش مواد مذاب
19- خسارت های ناشی از گاز آمونیاک و فریون در سردخانه ها
20- مسئولیت مالی ناشی از آتش سوزی و انفجار در مقابل همسایگان و ساختمان های همجوار
21- مسئولیت مالی ناشی از آتش سوزی و انفجار و ترکیدگی لوله آب در مقابل همسایگان و ساختمان های همجوار
الزام قانوني مدير ساختمان براي خرید بیمه آتش سوزی
ماده 14 قانون تملك آپارتمانها : مدير يا مديران مكلفند تمام بنا را به عنوان يك واحد در مقابل آتش سوزي بيمه نمايند. سهم هر شريك از حق بيمه با توجه به ماده 4 قانون بوسيله مدير تعيين و از شركاء اخذ و به بيمه گر پرداخت خواهد شد.
مدت بیمه نامه :
مدت بیمه نامه معمولا یکساله است اما در صورت درخواست بیمه گذار صدرو بیمه نامه در زمان های کمتر یا بیشتر از یکسال امکان پذیر است .
طرح های بیمه آتش سوزی :
معمولا با ترکیب خطرات اصلی با چند خطر فرعی و افزودن بیمه های مسئولیت و اشخاص و همچنین ارایه تخفیف های خاص یک بسته بیمه ای یا طرح طراحی و به بازار عرضه میگردد از جمله طرح های موفق بیمه ایران میتوان از طرح های زیر نام برد :
طرح جامع اصناف (قابل ارایه به اصناف مختلف )
طرح حامی خانه و خانواده (قابل ارایه به واحد های مسکونی )
طرح جامع شهرک های صنعتی (قابل ارایه به کارگاهها و کارخانجات مستقر در شهرک های صنعتی کشور)
طرح جامع روستاییان (قابل ارایه به روستاییان )
طرح مهر
طرح صبا
انواع پوشش های خاص در بیمه آتش سوزی :
1- بیمه آتش سوزی با شرایط اولین خسارت (first loss)
2- بیمه آتش سوزی با شرایط جایگزینی (Replacement)
3- بیمه آتش سوزی با شرایط اظهارنامه ای یا شناور (Floating Policy
دانلود شرایط عمومی بیمه نامه آتش سوز
دانلود شرایط خصوصی ناشی از آتش سوزی و انفجار
اشخاص ذینفع در بیمه های آتش سوزی:
در بیمه های آتش سوزی, اشخاص و موسساتی می توانند نسبت به بیمه نمودن اموال اقدام نمایند که در مورد بیمه دارای نفع بیمه ای بوده و نفع آنها از نظر قوانین و مقررات جاریه مورد قبول واقع گردیده باشد. به هر حال در بیمه های آتش سوزی گروه های ذیل میتوانند نسبت به بیمه نمودن اموال اقدام نمایند.
1⃣ مالکین قانونی : کلیه افرادی که مالک قانونی و مطلق اموال منقول و غیرمنقول هستند، حتی اگر مالکیت بصورت صد در صد نبوده و تنها شامل قسمتی از اموال گردد.
2⃣ امانت داران: هر شخص یا موسسه ای که به موجب قرارداد یا قانون اموالی به او سپرده می شود
3⃣ مرتهن: اموال منقول و غیرمنقولی که در رهن قرار می گیرد دارای نفع بیمه ای است.
4⃣ نماینده قانونی صاحب مال: هر نماینده قانونی که به موجب قرارداد رسمی نماینده مالک تلقی میگردد.
5⃣ مستاجرین: تا زمانیکه مورد اجاره در تصرف وی است میتواند در حکم امانت دار نسبت به اخذ بیمه نامه برای آن اقدام کند.
6⃣ مسئولین نگهداری اموال: افراد و موسساتی که قانون از نظر حفظ اموال آنها را مسئول میداند.
7⃣ بیمه گر: شرکت های بیمه در مورد بیمه ای که تحت پوشش قرارداده اند دارای نفع بیمه ای میباشد(پوشش اتکایی)
/ مشاورین خسارت
